De Europese auto-industrie heeft het moeilijk. Door de verplichte elektrificatie, toenemende concurrentie uit China en strenge uitstootnormen zijn duizenden jobs bedreigt. Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen heeft nu een actieplan voorgesteld waarmee het de sector wil redden. Deze omvat enkele concrete maatregelen om de onderdruk staande winstmarges te beschermen en tegelijk de innovatie een nieuwe boost te geven.
Foto © European Union
Vanaf 1 januari 2035 gaat in de Europese Unie een verbod in om wagens met een CO2-uitstoot te verkopen. Wagens met een verbrandingsmotor kunnen nog steeds verkocht worden, zolang ze koolstofneutrale e-fuels draaien. Met prijzen tot 50 euro per liter e-fuels is het logisch dat automerken vandaag vooral naar elektrische wagens kijken om de doelstellingen te halen. En net daar wringt nu het schoentje. Europese autobouwers lijden steeds meer onder de toenemende concurrentie van goedkoper elektrische wagens uit China. Bovendien valt de verkoop ervan wat tegen waardoor de gemiddelde CO2-uitstoot per verkochte wagen amper daalt. Hierdoor dreigden de Europese constructeurs tot 16 miljard euro aan boetes te betalen. Om een rampscenario te vermijden trok de ACEA, de koepelorganisatie voor de Europese auto-industrie, aan de alarmbel en met succes. Zo werd er begin februari een commissie opgericht om naar oplossingen te zoeken. Een maand later stelt Ursula von der Leyen een Europees Actieplan voor.
Investeren in batterijen en innovatie
Europese autobouwers zijn vandaag sterk afhankelijk van grondstoffen van buiten de EU om elektrische wagens te produceren. Daarom maakt de Europese Commissie nu 1,8 miljard euro beschikbaar om de toeleveringsketen van batterijgrondstoffen te ondersteunen. Hiermee moet Europa zelf in staat zijn om om batterijen te produceren, waardoor we dus minder afhankelijk worden van import. De emissiedoelstellingen voor 2035 blijven hoe dan ook bestaan benadrukt von der Leyen. Maar de Europese industrie staat er niet alleen voor. Naast het promoten van een Europese batterijproductie gaat Europa ook meer inzetten op innovatie. Europese constructeurs lopen vandaag al achter en dat elan moet nu keren. Daarom richt de EU nu de European Connected and Autonomous Vehicle Alliance op. Met deze alliantie wil het verschillende bedrijven uit de sector samenbrengen om opnieuw een voorsprong uit te bouwen. Deze moet helpen om de volgende generatie van AI-gestuurde autonome voertuigen te ontwikkelen. Daarnaast moet ook de juiste regelgeving rond zelfrijdende wagens voorzien worden. Daarnaast worden er ook testomgevingen opgezet om zelfrijdende wagens te testen. De alliantie krijgt hiervoor een pot van 1 miljard euro dat tot in 2027 gebruikt kan worden.
Uitstel CO2-boetes
Naast investeringen in de automobielsector voorziet Europa ook meer ademruimte omtrent bestaande regelgeving. Zo mogen auto’s die dit jaar verkocht worden gemiddeld maar 93,6 g/km CO2 uitstoten. Wie daar boven gaat, betaalt 90 euro per gram boven de norm vermenigvuldigd met het aantal verkochte wagens. Voor de volledige Volkswagen Group alleen al zou de boete onder de nieuwe normen bijna 5 miljard euro bedragen. Volgens berekeningen van sectorfederatie ACEA zouden alle Europese constructeurs samen 16 miljard Europa aan CO2-boetes moeten betalen. Een enorm bedrag dat zo niet naar elektrificatie en innovatie zou kunnen gaan. Daarom krijgen de autobouwers nu drie jaar extra de tijd om de doelstelling te halen. De komende jaren kunnen ze zo volop blijven inzetten op de verkoop van elektrische wagens en tegelijk de nodige fondsen bijeensparen om alsnog eventuele boetes te betalen.
Echter zijn niet alle constructeurs even enthousiast over dit uitstel. Zo ziet Tesla een belangrijke inkomstenstroom zo terugvallen. Autobouwers die boven de doelstelling zaten, deden aan “pooling” om toch minder boetes te moeten betalen. Hiervoor betalen ze hoge bedragen aan constructeurs die wel onder de norm zitten om zo een lager uitstootgemiddelde te bekomen. En ook Volvo is niet echt blij met deze toegiften van Europa. Constructeurs die wel grote inspanningen hebben geleverd, zoals Volvo, worden hierdoor namelijk benadeeld. Ook zij zien heel wat inkomsten, voor Volvo zo’n 300 miljoen euro, zo verloren gaan.
Concurreren met China
Naast financiële zorgen hebben de verschillende autobouwers ook te kampen met uitdagingen op het gebied van werkgelegenheid. Zeker nu de auto-industrie steeds hoog-technologischer wordt. Daarom wordt er extra financiering vrijgemaakt via het Europees Sociaal Fonds. Deze extra financiële boost moet de sector ondersteuning in de omscholing van de bestaande werkkrachten. Daarnaast wordt er ook extra ingezet op het tegengaan van oneerlijke concurrentie uit China. Denk hierbij over de al bestaande verhoogde invoerheffingen voor Chinese elektrische wagens. Daarnaast gaat Europa onderhandelen met verschillende handelspartners om een betere toegang tot grondstoffen te bekomen.
Groene bedrijfswagens
Het laatste punt in het Actieplan van Commissievoorzitter vonder Leyen is het terugdringen van de CO2-uitstoot bij bedrijfsvloten. Deze categorie is verantwoordelijk voor 60 procent van alle nieuwe inschrijvingen in Europa. Daarom zijn er extra maatregelen nodig om de elektrificatie ook bij de bestelwagens en vrachtwagens te stimuleren. Inzetten op een versnelde uitrol van zero-emissie voertuigen zorgt meteen voor een sterkere groei van de Europese industrie. Daarnaast zorgen ze voor een verbeterde luchtkwaliteit en een stimulans voor de tweedehandsmarkt. Onderzoek toont aan dat de meeste bedrijfswagens binnen 3 tot 5 jaar later op de tweedehandsmarkt komen. Sterk inzetten op elektrische wagens zorgt met een vertraagd effect ook op een groter, betaalbaarder aanbod voor particulieren op de tweedehandsmarkt.