De vorming van een nieuwe Vlaamse regering loopt stilaan op zijn einde. Waar de federale regering er niet in slaagt om alle neuzen dezelfde richting op te laten kijken, lijkt er bij de Vlaamse onderhandelaars heel wat eensgezindheid te bestaan. Een van de zaken die de eindnota zullen halen, is het invoeren van verkeersbelasting voor elektrische wagens.
Foto © EV Belgium
Hoewel men op alle politieke niveaus er alles aan wil doen om de belastingdruk in ons land te doen dalen, wil de nieuwe Vlaamse regering het gunstregime voor elektrische wagens afbouwen. De eerst maatregel die hier sneuvelt, is het afschaffen van de aankooppremie van 5.000 euro voor een nieuwe EV onder de 40.000 euro. Deze werd eind 2023 ingevoerd door aftredend minister Lydia Peeters (OpenVLD), maar werd al van bij het begin sterk bekritiseerd. Bovendien bleek het voorziene budget van 26 miljoen euro begin mei al volledig op te zijn. Hierdoor moest het departement Mobiliteit ongewild op zoek naar extra geld om haar beloftes na te komen.
Daarboven komt nu nog eens het nieuws dat elektrische wagens hun gunstregime zullen verliezen. Vandaag betalen eigenaars van een elektrische wagen geen verkeersbelasting of Belasting In Verkeerstelling (BIV). Dit nultarief is van toepassing op alle EV’s, ongeacht of hun eigenaar een particulier of zaak is. Nu steeds meer wagens elektrisch zijn, begint de overheid deze inkomsten natuurlijk te missen. Jaarlijks brengen deze belastingen op wagens met een verbrandingsmotor bijna 1,6 miljard euro in het laatje en wil de overheid dalende inkomsten inperken door EV’s te gaan belasten.
Progressief stijgen
Het gunstregime voor elektrische wagens lijkt wel degelijk zijn vluchten af te werken. Zo staan we in ons land aan de top van de energietransitie binnen Europa, waarbij alle kleine beetjes helpen. De nieuwe onderhandelingsnota ‘Begroting en Financiën’ laat nu uitschijnen dat men de voordelen voor bestuurders van een elektrische wagen wil laten uitdoven. Een van de pistes die op tafel ligt, is het stapsgewijs invoeren van een verkeersbelasting voor elektrische wagens. Zo zou men vanaf 2025 van iedereen met een elektrische wagen kunnen verlangen om een deel, pakweg 25 procent, van de belasting te betalen. Dat bedrag zou dan jaarlijks optrokken kunnen worden, totdat het verschil volledig is weggewerkt.
Dit is natuurlijk slechts een theoretisch voorbeeld, want in de nota wordt nog niet gesproken over mogelijke bedragen. Dat moet nog verder besproken worden tussen de verschillende partijen. Wel zouden CD&V, NV-A en Vooruit hier op dezelfde lijn zitten.
In Nederland heeft men recent een gelijkaardige beslissing getroffen. Daar moeten elektrische wagens vanaf volgend jaar 25% van de normale belasting betalen. Tussen 2026 en 2028 wordt dat opgetrokken naar 60% om vanaf 2031 op hetzelfde bedrag uit te komen als wagens met een fossiele aandrijving. Ook Wallonië voerde recent een hervorming van hun wegentaks door. Daar betalen bestuurders jaarlijks 97 euro verkeersbelasting. En ook de BIV werd er hervormd, waardoor ook elektrische wagens belast worden op hun hogere vermogen. Zo betaal je voor een Tesla Model 3 of Y bijna 1.400 euro, waar dat voorheen slechts 60 euro was. Al is het volgens ons niet meteen denkbaar dat Vlaanderen hetzelfde discours bewandelt.
Wie wordt getroffen?
De nieuwe maatregelen, die vanaf 1 januari 2025, ingaan, zullen iedereen met een elektrische wagen treffen. Wie vandaag al met een EV rondrijdt, mag zich volgend jaar dus verwachten aan een factuur van de Vlaamse overheid. Al zal dat dus nog niet voor de volledige verkeersbelasting zijn, maar slechts een deel daarvan. Voor zij die van plan zijn om een elektrische wagen aan te kopen en deze volgend jaar inschrijven, zal er naar alle waarschijnlijkheid een inschrijvingstaks voorzien worden. Deze nieuwe maatregelen gellen zowel voor particulieren als voor bedrijven. Wel zullen die laatste wel nog even kunnen genieten van de federale fiscale aftrekbaarheid van 100% op de aankoopsom. Al wordt ook die vanaf 2026 stelselmatig afgebouwd.
Nodig om de wegen op orde te houden
Om de klimaatdoelen te kunnen halen, zijn elektrische wagens niet meer weg te denken. Doordat deze geen schadelijke uitlaatgassen uitstoten, dragen ze direct bij tot een lagere CO2-uitstoot waar iedereen van profiteert. Het nultarief voor EV’s is hierbij een belangrijke factor geweest om de verkoop van ervan te stimuleren. Nu bijna de helft van alle nieuwe wagens volledig elektrisch zullen zijn tegen het einde van het jaar, lijkt de maatregel nu voorbijgestreefd te zijn. Bovendien rijden EV’s nu gratis op de weg rond, terwijl ook zij mee verantwoordelijk zijn voor de slijtage van het wegdek. Met de nieuwe belastingen wil de overheid er voor zorgen dat hun rekening aangevuld blijft, om de investeringen in de Vlaamse weginfrastructuur te blijven bekostigen.
Belangenvereniging reageert
Terwijl we nog zitten te wachten op de finale voorstelling van het regeerakkoord, sijpelen de eerste reacties op deze nieuwe maatregel al binnen. Zo betreurt EV Belgium, de belangenvereniging voor elektrische wagens in België, de maatregel. Volgens hen zal dit de transitie naar zero-emisie rijden afremmen, net nu we koploper in Europa worden. Bovendien zou een dalen in het aantal nieuwe elektrische wagens ervoor kunnen zorgen dat andere sectoren zoals landbouw en industrie net meer zullen moeten doen om de CO2-uitstoot mee te helpen verlagen.
Philippe Vangeel, Operationeel Directeur bij EV Belgium
“We moeten Vlamingen samen overtuigen om de stap naar zero emissie rijden te zetten en niet ontmoedigen. Dit is een verkeerd signaal, want zeker de private autorijder schakelt nog niet massaal over op een zero-emissie wagen.”
Een van de argumenten die aangehaald wordt, is het feit dat elektrische wagens vandaag al een stuk duurder zijn in aankoop dan hun tegenhangers met een motor op pakweg benzine. Om dit te compenseren, moet het “de vervuilder betaald” principe blijven gehanteerd worden. Alleen zo zal de Vlaming volgens EV Belgium overtuigde blijven om de overstap te maken. Ze zien dan ook vooral heil in een tax shift waarbij elektriciteit uit zon- en windenergie minder wordt belast en fossiele brandstoffen net zwaarder. Dit zorgt er niet alleen voor dat de gebruikskosten van elektrische wagens dalen, maar dat iedereen zijn steentje bijdraagt in een gezondere wereld.